نام کتاب: گاوبنفش
نویسنده: ست گادین
مترجم: افسانه درویشی
انتشارات: کتیبه فارسی
تعداد صفحات کتاب 201
موضوع: بازاریابی، کسب وکار
گاو بنفش از مشهورترین کتابهای ست گادین نویسنده خوش فکر فرانسوی است که در زمینه بازاریابی و کسب و کار نوشته شده. او تا کنون 18 کتاب به چاپ رسانده اما در ایران بیشتر با کتاب گاو بنفش شناخته شده. از دیگر کتابهای او میتوان از کتاب شیب، تمام بازاریابها دروغگو هستند و قبایل نام برد.
گاو بنفش در یک عبارت
اگه ایده نو و یک مزیت رقابتی عالی برای بازاریابی و معرفی محصولت نداری کسی به محصولت توجه نمیکنه بنابراین زیاد روی موفقیت کسب وکارت حساب باز نکن.
در ابتدا ست گادین کتابش را با فرهنگ لغات خودش ( اصطلاحات پر کاربرد و ابتکاری مخصوص به خودش ) شروع میکند تا بعد از آن راحت بتواند در قالب این واژهها حرفهایش را بزند.
گاوبنفش: منظور خلق ایده تازهای است که شما را در بازار متمایز میکند ( یک مزیت رقابتی ویژه )
عطسه کنندگان: مشتریانی که از ایدههای جدید استقبال میکنند و آنها را نشر میدهند ( کسانی که محصولات شما را به دیگران توصیه میکنند )
ایده ویروسی: ایده ای که مانند ویروس در جامعه منتشر میشود.
تفکر اُتاکویی: تفکر مشتریانی که از شیوههای نوین استقبال میکنند
( اُتاکو یک اصطلاح ژاپنی در باره کسی است که دیوانه وار به چیزی علاقمند است )
بازاریابی اجازهای: روشی در بازاریابی الکترونیکی که قبل از ارسال ایمیل از مشتری خود اجازه میگیرند. (ست گادین کتابی هم به همین نام هم دارد)
در ادامه ست گادین به پنج دستاورد بازاریابی (پنج p ) اشاره میکند( تعداد این دستاورد ها زیاد است اما هر کسی پنج p مورد علاقه خود را دارد) و در نهایت او به p جدیدش یعنی گاو بنفش اشاره میکند.
1. محصول
2. قیمت گذاری
3. ترویج محصول
4. جایگاه سازی
5. روابط عمومی
6. بسته بندی
7. پیشی گرفتن
8. بازاریابی اجازهای
او در رابطه با شکل گیری ایده گاو بنفش میگوید:
چند سال پیش که با خانوادهام در فرانسه با اتومبیل به گردش رفته بودیم. از دیدن صدها گاو که مثل تصاویر برجستهی کتاب های قصه در مراتع کنار بزرگراه در حال چریدن بودند به وجد آمدم بودیم. تا کیلومترها همچنان خیره به بیرون نگاه میکردیم و از آن همه زیبایی در شگفت بودیم.
پس از 20 دقیقه تماشای گاوها را رها کردیم. این گاوها هم مثل همان گاوهای قبلی بودند که دیده بودیم و آنچه که زمانی برای ما شگفتانگیر بود، کاملا عادی و معمولی به نظر میرسید چیری بدتر از معمولی، خسته کننده شده بود.
بعد از اینکه مدتی گاوها را میبینید برای شما هم خسته کننده میشوند آنها شاید گاوهای کامل، جذاب، باشخصیت و یا گاوهای زیبایی باشند اما بازهم خسته کننده خواهند شد.
و حالا یک گاو بنفش شاید جالب به نظر برسد.( البته برای مدتی )
ماهیت گاو بنفش از نظر ست گادین
ست گادین بر این عقیده است که دنیای امروز شلوغ تر از آن است که کسی به آگهیهای شما توجه کند بنابراین تبلیغات را کنار بگذارد و نوآوری کنید.
علت این بی توجهی چیه؟
1. تعداد گزینهها زیاد شده
2. زمان انتخاب گزینهها کم شده
ما به نقطه ای رسیدهایم که دیگر نمیتوانیم مستقیما برای توده مردم بازاریابی کنیم.
تبلیغات سنتی را کنار بگذارید و نوآوری کنید
یک کالای خوب با بازاریابی بد، شانسی برای موفقیت ندارد
در دنیای امروز نگه داشتن مشتری قدیمی خیلی ارزانتر از پیداکردن مشتری جدید است. مصرف کنندگان به جای بررسی تبلیغات تلویزونی بر تجربیات فروشندگان و یا شبکه دوستان باهوش خود تکیه دارند.
اغلب افراد نمیتوانند محصول شما را خریداری کنند زیرا یا پول ندارند
یا وقت ندارند(برای شنیدن پیام ما ) یا نیازی به محصول ندارند. حالا دیگر به ندرت کسی محصولی را به دوستش معرفی میکند مگر اینکه مطمئن باشد دوستش از شنیدن آن خوشحال میشود. اکثر مصرف کنندگان از محصولات فعلی خود راضی هستند و از چیزهای جدید استفاده نمیکنند. هیچ کس حاضر نیست خود را با محصول جدید شما وفق دهد.
بنابراین شما باید محصولی طراحی کنید که به اندازه کافی برجسته باشد و جذابیت داشته باشد تا بتواند خریداران اولیه را جذب کند و سپس آن را به دیگران معرفی کنند. به این خریداران عطسه کنندگان میگویند و طرحی که چنین قابلیتی داشته باشد یک ” ایدههای ویروسی ” نام دارد.
این کتاب در باره اینست که یک محصول :
1. چرا برجسته باشد
2. چه چیز برجسته باشد
3. چگونه برجسته باشد
مشکل بی توجهی با طراحی یک ایده ویروسی
سعی نکنید محصولی برای همه طراحی کنید. محصول همگانی برای هیچ کس نیست و قبلا خریداری شده است. سپس باید عطسه کنندگان محصول خودتان را پیدا کنید بنابراین به جای فکر کردن به یک بازار بزرگ یک طاقچه را هدف قرار دهید.
برای طراحی یک ایده ویروسی پول هنگفتی که قبلا صرف خرید تبلیغات تلویزیونی می کردید هم اکنون صرف طراحی و شکست محصولات کنید. گاو بنفش میانبر ارزانی نیست گرچه بهترین و شاید تنهاترین استراتژی شما برای رشد باشد.
• مشتریان خود را متمایز کنید.
مشتریان اُتاکویی را پیدا کنید. این مشتریان همان عطسه کنندگان هستندکه وقت صرف میکنند تا محصول شما را بشناسند و در مصرف آن این ریسک را میپذیرند آنها حتی برای معرفی محصول شما وقت دوستان خود را میگیرند.
• در طراحی محصول از حاشیه امن خود خارج شوید
از انتقاد شدن نترسید تنها راه خاص بودن همین است. ( یک فهرست از رقبایی که نمیخواهند همه چیز برای همه کس باشند تهیه کنید تا متوجه شوید اینها چقدر عملکرد بهتری دارند. )
• ارزیابی و محاسبه کنید
محصولتان را بازبینی و محاسبه کنید بازاریابی فرایندی است که طی آن بازاریاب محصول خود را تغییر میدهد نه آگهی تبلیغاتی خود را.
محاسبه یعنی پذیرش این مطلب که موضوعی اشتباه شده و ما باید آن را اصلاح کنیم.
برای خلق گاو بنفش از کجا شروع کنم؟
حل مشکل مشتری را مد نظر داشته باشید. ست گادین عقیده دارد: کار بازاریـابان اینست که مردم بعد از آشنایی با آنها زندگی بهتری داشته باشند. پیدا کردن مشکل مشتری همیشه کار آسانی نیست اما گاهی شاید این کار آنقدر ساده باشد که کمتر کسی به آن توجه کرده باشد.به عبارت دیگر مشکل پیدا کردن همین سادگی است. شرکت دوچ بوی همین سادگی را پیدا کرد و گاو بنفش خود را ساخت.
شرکت دوچ بوی چگون تجارت رنگ را کاملاً تغییر داد؟
قوطیهای رنگ سنگین هستند.حمل و نقل و بازکردن آنها مشکل است. بعد از یک بار مصرف در قوطی خوب بسته نمیشود و باعث میشود رنگ خشک شود. با وجود این، همین قوطیها مدت زیادی مورد استفاده قرار میگرفتنند و اغلب گمان میکردند حتما دلیلی برای این نقصان وجود دارد.
شرکت دوچ بوی کشف کرد هیچ دلیلی برای این نقص وجود ندارد و قوطی رنگ بخش اصلی محصول است. این مشکل ساده را با بستهبندی جدید حل شد و نه تنها فروش را افزایش داد بلکه باعث توزیع و عرضه بیشتر رنگ شرکت نیز شد.
محصول شما در کجا به پایان میرسد و بازاریابی از کجا شروع میشود. قوطی رنگ « دوچ بوی » مشخصاً یک محصول است نه یک تبلیغ .شما چه چیز مشابهی را میتوانید با این روش به فروش برسانید.
آیا ارزان فروشی هم یک گاو بنفش است؟
کم شدن قیمت یا تخفیف بدون شک وسوسهانگیز است و هرگز این شیوه بدون متقاضی نمیماند اما اشکال اینجاست که وقتی شما این کار را شروع میکنید رقیب شما هم همین بازی را پیش میگیرد.
در اغلب موارد دلیل ارزان کردن قیمت ناتوانی در ایجاد گاو بنفش است. ارزانی آخرین پناهگاه بازریابی برای محصول فاقد ایدههای بزرگ و برتر است. اما استثنای این قانون کاهش عظیم در قیمت گذاری است وقتی بازاریابی به مسیر خط تولید یا توزیع یک کالا تعریف جدید بدهد و کاری کند که رقیب به راحتی نتواند آنرا تقلید کند.
فروشگاههای زنجیرهای وال مارت ( خرده فروشیهای معروف و ارزان قیمت آمریکا) شعار این شرکت فروش بیشتر و سود کمتر است و با سیاستهای درست قلمروی بخش ارزان بازار ( نه بخش بی کیفیت ) را به خوبی در دست گرفتند.
شرکت هواپیمایی”جت بلو ” و “ساتوست” ( از ارزانترین شرکتهای هواپیمایی آمریکا )تمرکز عموم شرکتهای هواپیمایی بر مشتریان ثروتمند است اما شرکت سات وست بازار جدیدی را یافت. این شرکت با حذف خدمات اضافه پرواز ، کوتاه کردن سفر و عدم استفاده از فرودگاههای پرتردد همه هزینههای اضافه را حذف کرد و توانست قیمت بلیط را تا حد ممکن کاهش دهد بطوری که شرکتهای هواپیمایی بزرگ به خاطر نوع ساختارشان هیچگاه نتوانستند فکر رقابت با این شرکت را داشته باشند.
آیا از ایده گاو بنفش میتوان برای پیدا کردن شغل هم استفاده کرد؟
وقتی شما برای شغلی رزومه پر میکنید و برای صد یا هزاران کارفرما ارسال میکنید، یک تبلیغ برای خودتان درست کردهاید. این رزومه بین صدها رزومه ممکن است گم شود و یا از آن بدتر خوانده شود و کار حتی به مصاحبه حضوری هم نرسد.
گاو بنفش در پیدا کردن یک شغل به زمانهایی بستگی دارد که شما به فکر شغل نیستید. شما باید استثنایی باشید بنابراین قبل از اینکه به دنبال شغلی باشید دنبال دغدغههای کاری امروز خود باشید. باید خاص باشید. افراد خاص حتی رزومه هم ندارند. آنها از شغلی که دوست دارند به شغلی که بیشتر علاقه دارند روی میآورند.
گاو بنفش همیشه در مزرعه کسب و کار شما نمیماند
گاو بنفش نه تنها ممکن است مزرعه شما را ترک کند بلکه آمادگی هر بلای دیگری هم دارد ممکن است فراموش شود و بمیرد. ممکن است دزدیده شود. ممکن است برای شما دیگر شیر ندهد و … بنابراین باید مواظبش بود، به او رسید و زمانی که دیگر سوددهی لازم را نداشت محیطی بوجود آورد که گاو بنفش جدیدی را به موقع جایگزین آن کرد.
آیا با شیوه بازاریابی سنتی و بدون گاو بنفش امکان رقابت وجود ندارد
موسسه اینتربرند که یکصد نشان برتر جهان را در هر سال ارزشگذاری میکند. نشان میدهد شرکتهایی که با شیوه تبلیغات سنتی بیش از 25 سال در صدر جدول بودهاند مقام اول خود را از دست داده اند و به رده های پایینتر نزول کردهاند.
با بررسی دقیقتر این آمارها متوجه میشوید فقط 6 درصد از باارزشترین نشانهای تجاری از روش منسوخ گذشته برای حفظ و یادآوری در ذهن مشتری استفاده کردهاند. بنابراین روش سنتی شاید به سختی و با هزینه بالا نام تجاری شما را نشان دهد اما تنها راه رسیدن به رشدی سالم داشتن محصولی فوقالعاده است.
چند نمونه گاو بنفش برای ایده گرفتن
1. سرعت در خدماتی که ارایه میدهید
وقتی لپتاپ من خراب شده بود به شرکت اپل زنگ زدم . دو ساعت بعد کامیون خدمات پستی«ایربورن» در محل حاظر شد و آن را در جعبهای بسته بندی کرد و بعد از 48 ساعت آن را آوردند
2. ارزن کرد قیمت بدون کم کردن کیفیت
وقتی سیستمی طراحی کنید که مشتری بداند کم کردن قیمت شما روی اصول خاصی صورت گرفته نه کم شدن کیفیت کار از آن استقبال میکند کاری که شرکتها مسافربری درون شهر ی مانند اسنپ و تپسی و … انجام میدهند. در واقع آنها هزینه یک سفر را از شما میگیرند و به ارزان تر کردن قیمت توجیه اقتصادی درستی دارد. در حالی که آژانسهایی که به روش سنتی کار میکنند هزینه مسیر برگشت مقصد درخواستی را از شما دریافت میکنند.
3. یک تجربه لذت بخش و خاطرهسازی
اگر شما یک کافی شاپ داشته باشید میتوانید یک قهوه باکیفیت به مشتری بدهید و به این امید بنشیند که ذائقه مشتری آن را بپسندد و برای کافیشاپ شما تبلیغ کند. راه دوم اینست که همان قهوه را بایک طرح زیبا به مشتری بدهید.
اما بهتر از این همه هست. اگر بتوانید عکس خود مشتری را روی قهوهاش به او بدهید نظرتان چیست؟ آیا با این کار او یک خاطره از کافی شاپ شما ثبت نخواهد کرد؟
حواستون باشه هر مزیتی گاو بنفش نیست !!
با ایجاد یک مزیت رقابتی و بالا بردن کیفیت کارتان ذوق زده نشوید که یک گاو بنفش پیدا کردهاید. کیفیت کار شما مزیت هم حساب نمیشود. از نگاه مشتری امروز کیفیت وظیفه شماست بنابراین دنبال چیزی فراتر از کیفیت باشید. اگر محصولتان این سه ویژگی را با هم داشت یک گاو بنفش عالی دارید.
1. خودتان به آن افتخار کنید و با افتخار راجع به آن صحبت کنید.
2. دیگران هم راجع به آن با یکدیگر صحبت کنند
3. به راحتی قابل تقلید نباشد و تقلید آن برای رقیبان هزینه بر و زمانبر باشد.
دوباره به پاراگراف قبلی بازگردید و گاو بنفشهای را با این سه ویژگی بسنجید
گاو بنفشهای کسب وکار خودتان را پیدا کنید.
• محدودیتها را بیابید. ارزانترین، سریعترین، کندترین، داغترین، سردترین، آسانترین، موثرترین، سختترین، تازهترین و …. را بیازمایید.
• نقاط ضعف رقبایتان را بررسی کنید. کاری که دیگران برای مشتریان انجام نمیدهند یا بد انجام می دهند شما انجام دهید یا کاملش کنید.
• ای کاشهای( نقاط درد) مشتری را در مورد محصولتان پیدا کنید.( اگر فکر میکنید کار سختی است از خودش بپرسید)
• فرایند تولید را بررسی کنید. آیا راهی پیدا میکنید قیمت تمام شده ارزانتر شود و از آن به نفع مشتری استفاده کنید.
• میتوانید یک تجربه لذت بخش برایش رقم بزنید. شاید اینکار در هر کسب وکاری به راحتی امکان نداشته باشد. خب اگر قرار بود به همین راحتی باشد اسمش گاو بنفش نبود.
کلام آخر از گاو بنفش
برای پیدا کردن یک گاو بنفش باید بهترین متخصص محصول خودتان باشید.تا جایی که میتوانید در باره محصولتان اطلاعات کسب کنید در باره مخاطب محصولتان شناخت بیشتری پیدا کنید و رقبایتان را به خوبی بشناسید و رصد کنید. در کارتان یک حرفهایی تمام عیار باشید. به قول جیم ران بیشتر از آنکه روی محصولتان کار کنید روی خوتان کار کنید. گاوهای بنفش منتظرند در به در دنبال این افراد میگردند.
آخرین دیدگاهها